Hein Wytzes vertelt over zijn voorgeslacht, de schippersfamilie Teekman. Deze familie had geslachten lang een nauwe relatie met Dedemsvaart en scheepswerf Peters. Ook Hein Wytzes zelf heeft een relatie met Dedemsvaart. Zijn vrouw, Willy Bakker, is een dochter van bakker Bakker, die destijds aan Sluis Zes woonde.
Het “Teekmanschut”
De grootvader van mijn grootvader, Hendrik Teekman, was Peter Teekman. Hij was landbouwer en betrokken bij het graafwerk van de Dedemsvaart. De werkzaamheden werden kennelijk naar behoren uitgevoerd want na het gereedkomen van de Dedemsvaart werd hij aangesteld als sluiswachter van sluis 4, ook wel het Teekmanschut genoemd. Hij pachtte ook wat grond van baron Van Dedem. Vanaf 1852 legde hij zich geheel toe op de landbouw. Peter Teekman was getrouwd met Hilligien Upper.
De oudste zoon, Hendrik genoemd, hielp zijn vader reeds op jonge leeftijd bij de sluis als scheepsjager en landbouwer. Op 18‑jarige leeftijd ging hij bij een turfschipper aan boord en na enige jaren nam hij het zeilschip over van de schipper‑eigenaar.
Mijn overgrootvader, Hendrik Teekman, trouwde in 1867 met Margje Timmerman, een flinke boerendochter uit De Wijk. Het zal in 1880 geweest zijn dat het turfschip bij slecht weer, uit angst de deklast te verliezen, de haven van Volendam aandeed. Er werd een praatje gemaakt met de havenmeester en enkele dorpswinkeliers; de turf werd gekocht met het verzoek terug te komen. Volendam kreeg turf ook al was de geldvoorraad in de winter minimaal, maar zoveel vertrouwen had hij in dit vissersdorp, dat hij wel de turf afleverde.
Margje Timmerman was “de motor” op het zeilschip. Zij kocht in Drenthe borstels, boenders en bontmutsen en verkocht deze tijdens de reizen naar Volendam.
Staand v.l.n.r.: Hillegien, Petronella, Jacob en Hendrik. Zittend: Margje Timmerman en
Hendril Teekman. Petronella, geboren in 1887 te Volendam, was getrouwd met Klaas Blokzijl. Hun dochter en enig kind was mevr. Nanning-Blokzijl (gehuwd met Lucas Nanning).
“Roelofje”
In 1892 werd een houten tjalk gebouwd bij Peters in Dedemsvaart.
Hendrik Teekman besloot samen met zijn vrouw Margje een boerenbedrijf te beginnen in De Krim. De tjalk werd door hun oudste zoon, die ook de naam Hendrik kreeg, gevaren. Mijn grootvader, Hendrik Teekman, trouwde in 1897 met Roelofje Berends. De tjalk krijgt dan de naam “Roelofje”. In 1903 werd een stalen tjalk gebouwd bij scheepswerf Peters met de naam “Roelofje”.
De Dedemsvaart
De totstandkoming van de Dedemsvaart had een enorme bedrijvigheid tot gevolg. Tot 1895 waren het veelal houten schepen, die het kanaal bevoeren. In de begintijd waren het kleine schepen waarin onvoldoende ruimte was voor een gezin. In Dedemsvaart ontstonden scheepswerven waar onderhoud en nieuwbouw plaats vond. Aan het eind van de 19e eeuw begon men met het bouwen van stalen schepen. Bekende scheepswerven in Dedemsvaart waren die van: H.H. Mittendorff, J. Mol, H. Weener en J.G. Peters. Scheepsbouwer Peters nam de werf van Weener over. Scheepswerf Peters hield het het langste vol en vertrok wegens het sluiten van De Dedemsvaart.
Ook de stalen klipperaak, welke in 1916 bij scheepswerf Peters werd gebouwd kreeg de naam “Roelofje”.
Aan wal
Mijn grootvader was de turfschipper van Volendam. Een aantal van zijn kinderen zijn daar geboren; er was een sterke binding met de bevolking.
Mijn grootouders woonden, na de periode van varen, aan de Hoofdvaart te Dedemsvaart, schuin tegenover het tramstation. De Dedemsvaartsche Onderlinge Verzekerings Mij. voor IJzeren Schepen deed al snel een beroep op mijn grootvader. Hij werd aangesteld als expert bij het bepalen van de schade, indien aangesloten schippers aanspraak maakten op een uitkering.
In 1952 werd bij scheepswerf Peters de motorspits “Salland” gebouwd voor de oudste zoon van mijn grootvader, die ook de naam Hendrik kreeg.
De “Salland” bij scheepswerf Peters te Dedemsvaart.
De “Salland”
Ook toen scheepswerf Peters zich vestigde in Kampen waren er zakelijke contacten tussen nakomelingen van Teekman en de scheepswerf.
De motorspits “Salland” doet momenteel dienst als wachtschip voor de waterscouting groep De “Terwindtvaarders” in de gemeente Heel en kreeg de naam “Imperator”.
Teekman ‑ Dedemsvaart ‑ scheepswerf Peters
Een relatie die meer dan drie generaties stand hield.
Hein Wytzes.