Algemeen directeur ing. J.F.P.Tausch van de NV Rendo, het regionaal nutsbedrijf voor Zuid-Drenthe en Noord-Overijssel in Hoogeveen, kwam zaterdag 14 september niet met lege handen naar Dedemsvaart, om er bij de gashouder de Open Monumentendag officieel te openen. Voordat hij in het bijzijn van een niet zo groot gezelschap, waaronder de gemeentelijke vertegenwoordigers wethouder J. Liese en F. Kelkensberg, tot handelen over ging (het weghalen van een vlag over een ANWB-informatiebord, bekostigd uit het Zimmermanfonds) bood hij namelijk een eenmalige donatie van 3.000 gulden aan aan voorzitter B. Roosebooin van de Stichting “De Gashouder”, tevens voorzitter van onze vereniging. Dit geld kan worden besteed aan het behoud en herstel dan wel de restauratie van de gashouder aan de Oude Zuidwolderstraat. Tausch noemde het een hele eer het tekstbord te mogen onthullen. “Samen met de drie kalkovens, het leshuis en de gashouder hebben we hier een uitstekend voorbeeld van Industrieel Erfgoed, waaraan dit jaar landelijke aandacht wordt gegeven”. Hij zei, wat naslagwerk voor deze morgen te hebben moeten doen en stelde, dat voor de NV Rendo deze landelijk enige overgebleven zogenaamde telescopische natte gashouder met enkelvoudige klok een historisch teken van de kolengasperiode vanuit het gemeentelijk gasbedrijf Hoogeveen en Omstreken, één van de rechtsvoorgangers van de NV Rendo, is. Vanaf 1932 tot in 1987 is deze gashouder in gebruik geweest voor zowel kolen- als aardgas. In de aardgasperiode na 1987 maakte de massale overschakeling van verwarmingstoestellen op aardgas een buffervoorraad van zo’n 700 kubieke meter en de beperkte gasdrukmogelijkheden een buitendienststelling noodzakelijk. Tausch gaf aan, dat 700 kubieke meter gas toereikend was voor het gebruik in een goed geïsoleerde woning gedurende nog geen half jaar…
De Rendo-directeur riep ook in herinnering, dat de Historische Vereniging Avereest van de sloop werd gered en in handen van de gemeente Avereest kwam. Door het Nederlands Centrum voor Gastechnologie, GASTEC, eigendom van de gasdistributiebedrijven, waaronder Rendo, is in 1994 een onderzoek ingesteld naar de technische staat van de gashouder in Dedemsvaart. Toen is naar voren gekomen, dat een goede en intensieve onderhoudsbeurt niet te lang kan worden uitgesteld om de gashouder in goede conditie te houden. “Het is dan ook een goede zaak dat enkele mensen het initiatief hebben genomen om de Stichting “De Gashouder” in het leven te roepen. Deze stichting wil door restauratie en herstel de gashouder behouden en de status van beschermd monument zien mee te geven.” En omdat de stichting daar geld voor nodig heeft, de gemeente heeft er in eerste aanleg 70.000 gulden voor beschikbaar, overhandigde Tausch de donatie. Hij sloot af met de wens op succes bij de activiteiten voor de industriële erfgoederen. Rooseboom zei blij verrast te zijn over deze geste en bedankte. Daarna beklom een deel van het gezelschap het steile trapje en bekeek de directe omgeving vanaf het dak van de gashouder. In de Oudheidkamer werd onder het genot van een kop koffie nog wat nagepraat, waaruit onder meer duidelijk werd, dat de HVA en de gemeente “in gesprek zijn” over de herbouw van de turfschuur. Op dat moment dienden zich de eerste bezoekers al aan. Het werden er deze zaterdag maar
liefst 165 (gezien het gastenboek), het dubbele aantal van een week eerder. Het bezoek kwam uit het gehele land, mede doordat Open Monumentendag samen viel met de tweede bezoekdag Kerkepad. Nogal wat bezoekers lieten horen verrast te zijn over de inhoud van de Oudheidkamer. Onder meer de vitrine over de joodse medeburgers trok veel aandacht. Er werden doorlopend films gedraaid, waarbij die over het kalkbranden en de vervening het vaakst werden teruggespoeld. Secretaris Ria Rijnhart gaf met “geweldig” kort en bondig haar mening over de dag weer. Ook op de traditioneel andere punten binnen Avereest was het zaterdag behoorlijk druk, mede door de tweede bezoekdag Kerkepad. De eerste dag was ook al heel succesvol geweest.
Willem Wind.