De verdwenen Julianaboom
In Dedemsvaart heeft in het verleden tientallen jaren een Julianaboom gestaan, daar waar de Marktstraat aansluit op de Markt. Deze boom was geplant ter gelegenheid van de geboorte van prinses Juliana in 1909. Juliana was het enig kind van koningin Wilhelmina en prins Hendrik.
Op de locatie waar de Marktstraat aansluit op de Markt was vroeger een driehoekig parkje aangelegd met daarin de Julianaboom. Het driehoekig parkje was omgeven met een laag hekwerk. De Marktstraat was kort daarvoor in 1908 aangelegd, vanaf de Kalkwijk (Julianastraat) naar de Markt. Reeds in het begin van de vorige eeuw moest het parkje alweer wijken wegens het verkeer, maar de Julianaboom kon daar wel blijven staan. Ook na de bouw in 1936 van hotel‑café “Centraal” door de familie J. Kiewiet kon de Julianaboom er toch blijven staan. Maar helaas bleek de boom echter steeds meer en meer in de weg te staan voor het verkeer. Zodanig zelfs, dat de boom uiteindelijk is verwijderd. Verplaatsen van de Julianaboom zoals de gemeenteraad in 1936 nog voorstelde, is dus niet gerealiseerd.
Julianaboom op de hoek van de Markt en de Marktstraat omstreeks 1935.
Oranjebomen in het gemeentepark
Van veel latere datum zijn twee bomen in het gemeentepark te Dedemsvaart. De bomen zijn aangeplant na de geboorte van de prinsessen Beatrix en Irene. Aldus een “Beatrixboom” en een “Ireneboom”. Beide beukenbomen zijn nog altijd te bewonderen.
Het gemeentehuis met het oostelijk gedeelte van het gemeentepark. Rechts op de foto de Beatrixboom, op de achtergrond de Ireneboom in de vijftiger jaren.
Beatrix geboren
In het gemeentepark te Dedemsvaart, bij het toenmalige gemeentehuis van Avereest is een boom gepland ter gelegenheid van de geboorte van prinses Beatrix in 1938, onze huidige koningin Beatrix. Zij was de eerste dochter van prinses Juliana en prins Bernhard.
Op 2 februari in dat jaar gaf de Dedemsvaartse Courant een verslag van de feestelijkheden van die dagen: “De blijde gebeurtenis. Ook onze gemeente deelde die maandag in de algemene vreugde. Toen het loeien der sirenes en het luiden der klokken de bevestiging bracht van het in vervulling gaan van een reeds lang gekoesterde verwachting, was een groot deel van de bevolking reeds op de hoogte. Nooit tevoren is een bericht op zo snelle wijze tot in alle hoeken doorgedrongen. Als op een afgesproken teken verschenen de vlaggen, al ontbrak aan de lucht het spreekwoordelijke oranje zonnetje, in aller harten scheen het te sterker…… Het was feest! >s Avonds trok een vrolijke lichtstoet van respectabele lengte door het dorp, opgeluisterd door muziek en vooraf gegaan door herauten te paard. Om ongeveer negen uur arriveerde de stoet op het marktterrein (plantsoen op de hoek van de Judith van Marlelaan) waar burgemeester mr. Ravesloot een korte, pittige toespraak hield. Besloten werd met het spontaan door allen meegezongen Wilhelmus en een driewerf hoera op ons vorstenhuis en het jonge prinsesje. Terwijl het verdere zangprogramma (afgewisseld met muziek der beide corpsen) afgewerkt werd, werd door de burgemeester het vreugdevuur ontstoken. Dat bood tegen de donkere hemel een fantastische aanblik. Een duizendkoppige menigte was van één en ander getuige. Het organiseren van feestelijkheden in de winter stuit op vrijwel onoverkomelijke bezwaren. Dit in aanmerking nemende, mag gezegd worden dat het feest ter gelegenheid van de geboorte van de kleine Oranjetelg zeer geslaagd is.”
De boom op de voorgrond is de Julianaboom, geplant ter ere van de geboorte van prinses Juliana in 1909. Om verkeerstechnische redenen werd de boom verwijderd.
Beatrixboom
Het planten van de Beatrixboom was een feestelijk gebeuren, waarbij veel kinderen en belangstellenden aanwezig waren. Zelf ben ik als kind, daar bij aanwezig geweest. Als jongste van de Gereformeerde school aan de Langewijk van meester Kok, mocht ik helpen bij het planten van de Beatrixboom.
Uit de Ded. Courant van 5 febr.: “De nationale feestdag. Het was de schooljeugd, die door afvaardiging van tien hunner (de jongsten van elke school in Avereest) een werkzaam aandeel had bij het planten van de Oranjeboom in het burgemeester Visserpark (gemeentepark). Het was een aardig gezicht, de kleintjes, ten overstaan van het college van Burgemeester en Wethouders der gemeenteraad en zeer veel belangstellenden, hun taak met @ernst@ te zien verrichten. Ook mevrouw Ravesloot was aanwezig. Burgemeester Ravesloot hield een aardige toespraak, waarbij hij wees op de hechte band welke steeds tusschen Nederland en Oranje bestaan heeft en thans nog meer versterkt is. Spreker richtte zich speciaal tot de jeugd, die met de thans geboren prinses zal opgroeien en wilde deze handeling zien als een symbool van trouw en aanhankelijkheid. Terwijl de muziekvereniging @Euphonia@ het Wilhelmus speelde, werd de jonge boom geplant.”
Nog een herinneringsboom
Na de geboorte van Prinses Irene in 1939 is ook een boom geplant in het gemeentepark. Op zaterdag 5 augustus luidden opnieuw de kerkklokken: Er was een prinses geboren! Kabinetszorgen en oorlogsgevaren (mobilisatie) werden even vergeten. Ook in Avereest tooide men zich met oranje en deelde men in elkaars vreugde. Herauten te paard van de landelijke rijvereniging “Avereest”, rijk getooid met oranje, gingen rond en verkondigden de blijde mare. Muziek klonk in de straten en ’s avonds werd er geconcerteerd. Men ging aan het versieren en zette de oranjebloemetjes buiten. Op maandag 7 aug. was het de nationale feestdag. In de meeste straten van het dorp was een kleurige versiering aangebracht. Vooral die van de Wisseling viel op door haar stemmig en smaakvol karakter. Een optocht in de middag van jeugdorganisaties, met D.S.V. (Dedemsvaartse sport ver.) voorop, leed enigszins onder een regenbui. Het doel van de tocht was het burgemeester Visserpark, waar in aanwezigheid van burgemeester mr. J.M. Ravesloot door een achttal jongelui een herinneringsboom werd geplant: De Ireneboom.
Bertha Huisman‑Meinders
Bronnen:
‑ Met dank aan de heren K.H. Brinkman en H.D.J. Krikke.
‑ Dedemsvaartse Courant, div. Jaargangen.
‑ HVA 2004 nr. 3, blz. 31; HVA 2005 nr. 1, blz . 38.
‑ Wijkend Verleden (Uitg. HVA 1999) blz. 88.